شهر هوشمند

شهر هوشمند، شهری آماده، بهم‌پیوسته و باهوش است. این شهر از نسل جدیدی از فن‌آوری‌های هوشمند شامل سخت‌افزارها، نرم‌افزار‌ها و فن‌آوری‌های شبکه‌ای که اطلاعات بهم‌پیوسته، لحظه‌ای و تحلیلی از وضعیت شهر ارائه می‌دهند، استفاده کرده و با یکپارچه کردن موثر سیستم‌های فیزیکی (سخت‌افزاری)، رقومی (نرم‌افزاری و دیجیتال) و انسانی سعی در ساخت محیطی با آینده‌ای پایدار، شکوفا و فراگیر برای شهروندان دارد. در ایجاد شهر هوشمند، بهره‌گیری از فن‌آوری‌های اطلاعات و ارتباطات (ICT) با هدف افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت زندگی شهروندان، نقش کلیدی دارد.

جمع‌آوری اطلاعات لحظه‌ای از کلیه زیرساخت‌های شهری و تحلیل و به اشتراک‌گذاری داده‌های جمع‌آوری شده، نقش بسیار مهمی در توانمندساختن متولیان خدمات شهری در تصمیم‌گیری بهتر، واکنش به‌هنگام‌تر و استفاده موثرتر از منابع و همکاری و تشریک مساعی بین سازمانی دارد.

شهر هوشمند، چشم‌اندازی از توسعه شهری براساس یکپارچه‌سازی بکارگیری فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات (ICT) و راه‌کارهای اینترنت اشیاء (IOT) در یک محیط امن در راستای مدیریت پایدار، هوشمند و کارآمد کلیه دارایی‌های شهر – شامل ادارات دولتی، مراکز آموزشی، بیمارستان‌ها، کتابخانه‌ها، سیستم‌های حمل و نقل، نیروگاه‌ها و شبکه‌های تامین آب، برق و گاز، مدیریت پسماندها و سایر خدمات اجتماعی – و با هدف  بهبود کارایی خدمات شهری و پاسخگوئی هرچه بهتر به نیازهای ساکنان شهر می‌باشد.

تزریق هوشمندی به صورت جداگانه به سیستم‌های شهری (اعم از حمل و نقل، انرژی، آموزش، …) برای هوشمند ساختن یک شهر کافی نیست بلکه به شهر هوشمند باید به مثابه یک کل ارگانیک و یک سیستم بهم‌پیوسته نگریسته شود. از این رو اگر زیرساخت‌ها و سیستم‌های شهری را به عنوان اسکلت و استخوان‌بندی شهر در نظر بگیریم، شهرهای هوشمند مانند ارگانیسم‌هایی هستند که با استفاده از امکانات و خدمات یکپارچه و تعاملی مبتنی بر فناوری اطلاعات، سیستم عصبی شهر را توسعه داده و او را برای انجام اعمال هماهنگ و هوشمندانه آماده می‌کنند.

از دیدگاه متولیان خدمات شهری، “شهر هوشمند” شهری است که با تمامی زیرساخت‌های فیزیکی خود رابطه تعاملی داشته باشد و بتواند به‌صورت لحظه‌ای اطلاعات را از زیرساخت‌های خود اخذ و یا اطلاعات و فرامین را به آن‌ها منتقل نماید. این شهر بر تمامی زیرساخت‌های حیاتی خود نظارت و کنترل یکپارچه دارد. از این رو  سیستم‌های خود-ناظری (self-monitoring) و خود-واکنشی (self-response) به عنوان دو مکانیزم حیاتی از شهر هوشمند شناخته می‌شود که ویژگی اصلی این سیستم‌ها تجهیز شدگی، بهم‌پیوستگی و هوشمندی می‌باشد.

فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) به متولیات خدمات شهری اجازه می دهد تا با نظارت لحظه‌ای بر آنچه در شهر اتفاق می افتد، به طور مستقیم  و برخط با جامعه و زیرساخت‌های شهر ارتباط برقرار کنند. این امر با استفاده از تجهیز زیرساخت‌های شهری با سنسورهای هوشمند و جمع‌آوری داده‌ها از شهروندان (Crowd Sourcing) و سپس پردازش و تحلیل داده‌های استخراج شده انجام می‌گردد.